Những xe nào không dùng được xăng ethanol ?

Thể Thao 247 - Australia mới đây đã liệt kê một loạt mẫu xe không phù hợp với xăng E5 hoặc E10, trong đó có khá nhiều loại xe đời cũ...

Một bài viết gần đây được đăng trên trang web của Phòng Thương mại ô tô Australia (FCAL), tổ chức đại diện cho các nhà sản xuất và nhập khẩu ô tô - xe máy Australia đã liệt kê một loạt mẫu xe không phù hợp với xăng E5 hoặc E10, trong đó có khá nhiều loại xe đời cũ tương đồng với các phương tiện đang lưu hành rộng rãi tại Việt Nam.

Nhiều mẫu xe không tương thích Ethanol

Theo bài viết, tại Australia, nhiên liệu ethanol (cồn sinh học) như E10 đã được sử dụng phổ biến để thay thế cho xăng không chì (ULP). Thực tế cho thấy, đa số các loại xe mới chạy bằng loại xăng được pha chế lên đến 10% ethanol (tức là E10) mà không gặp vấn đề gì.

Tuy nhiên, theo bài báo, khi dùng ethanol pha với xăng không chì RON 91, chúng không đáp ứng được tất cả các tiêu chuẩn nhiên liệu và có thể lượng lưu huỳnh lên tới 150 ppm.

Vì vậy, cơ quan này khuyến cáo, để tránh xảy ra những trục trặc khi vận hành, các chủ xe nên sử dụng nhiên liệu do nhà sản xuất đề nghị và xe phải được bảo dưỡng phù hợp với các quy trình bảo dưỡng của nhà sản xuất, sử dụng linh kiện, phụ tùng thay thế chính hãng. Điều này sẽ đảm bảo cho các hệ thống nhiên liệu của xe hoạt động theo đúng thiết kế khi sử dụng nhiên liệu pha trộn ethanol.

Đồng thời, bài viết đã liệt kê một loạt các mẫu xe không phù hợp để chạy xăng E5 hoặc E10. Cụ thể, các loại ô tô - xe máy không phù hợp với xăng E5 như: Audi A3 1.8L đời 2000 về trước; Ford Laser sản xuất từ năm 1986 trở về trước và một vài mẫu xe sản xuất trong khoảng năm 2002 - 2004; Tất cả các xe GM Daewoo; Tất cả các xe Mazda ngoại trừ Mazda2 sản xuất tháng 2/2005, Mazda3, Mazda6, RX8, MX-5 sản xuất tháng 7/2005 và từ tháng 4/2006 trở đi; Tất cả xe Suzuki sản xuất trước năm 2008; Toyota Camry động cơ phản lực sản xuất trước tháng 7/1989 hay Toyota Hilux, Toyota Hiace sản xuất trước tháng 8/1997…

Đối với mô tô - xe máy, nhiều mẫu xe cũ của Honda, Yamaha cũng nằm trong danh sách không tương thích với xăng E5; Nhiều mẫu xe máy của Kawasaki cũng có kết quả tương tự…

Các loại phương tiện không tương thích với xăng E10: Các dòng xe Ford Focus đời 2002 - 2004, Transit đời 1996 - 2004, Modeo đời 2007; Lexus IS200 sản xuất tháng 5/2002; Peugeot 306 (động cơ XU); Nhiều mẫu xe Subaru đời từ 1990 - 2005… Một số mẫu mô tô - xe máy không tương thích với E10 gồm: xe Ducati, Honda, Yamaha…

Ethanol có thể làm hỏng hệ thống cung cấp nhiên liệu?

Theo bài viết, hầu hết các thành phần kim loại trong hệ thống nhiên liệu sẽ bị ăn mòn hoặc rỉ sét khi có nước trong khi ethanol làm tăng khả năng hấp thụ nước của xăng. Do đó, xăng pha ethanol có thể “giữ” nhiều nước hơn và mang nó qua động cơ. Nồng độ ethanol càng lớn thì khả năng giữ nước càng cao.

Một số nghiên cứu đã xem xét tác động của E10 đối với các bình chứa nhiên liệu và hệ thống dẫn nhiên liệu, đưa đến kết luận rằng, ethanol lên đến 10% không làm tăng sự ăn mòn trong hoạt động bình thường hàng ngày. Tuy nhiên, các hỗn hợp ethanol có thể có ảnh hưởng xấu đến các bộ phận cao su của động cơ. Các chất phụ gia khác, chẳng hạn như benzen, cũng có thể có tác động đến các chi tiết này.

Đặc biệt, với các phương tiện cũ, đáy thùng nhiên liệu và đường ống nhiên liệu có thể bị giãn nở bởi E10 và bộ lọc nhiên liệu có thể bị tắc với dư lượng này. Điều này sẽ chỉ được khắc phục khi thay đổi bộ lọc nhiên liệu. Nếu sử dụng nhiên liệu giàu ethanol có thể làm cho động cơ hoạt động không được như ý muốn.

Việc sử dụng xăng E10 trong xe có độ tương thích với xăng E5 cũng có thể dẫn đến các vấn đề về tính tương thích của vật liệu trong hệ thống nhiên liệu.

Thực tế ethanol có một số tính chất hóa học và vật lý quan trọng cần được xem xét trong thiết kế của một chiếc xe. Chẳng hạn, đối với các động cơ sử dụng chế hòa khí. Trong trường hợp này, hầu hết phương tiện được sản xuất trước năm 1986 đều được trang bị bộ chế hòa khí và thùng  nhiên liệu bằng thép. Việc sử dụng xăng ethanol kết hợp trong động cơ có thể ảnh hưởng đến tỷ lệ không khí/nhiên liệu do các phân tử oxy bổ sung trong cấu trúc hóa học của ethanol.

Xe có hệ thống chế hòa khí có thể gặp phải những vấn đề do áp suất hơi của ethanol sẽ cao hơn (nếu nhiên liệu cơ bản không được điều chỉnh về mặt hóa học) và các vấn đề về van thông hơi hoặc khả năng khởi động nóng. Như một loại dung môi, ethanol sẽ ảnh hưởng đến các đường dẫn nhiên liệu  bằng kim loại và cao su cũng như các linh kiện khác của hệ thống nhiên liệu.

Ethanol cũng có thể dẫn đến ăn mòn thùng nhiên liệu và đường ống nhiên liệu. Kết quả từ sự ăn mòn này có thể dẫn đến những trục trặc trong việc cung cấp nhiên liệu khiến động cơ không hoạt động.

Ở động cơ phun nhiên liệu, ngoài những vấn đề có thể xảy ra với động cơ trang bị bộ chế hòa khí, việc sử dụng xăng pha ethanol trong các hệ thống phun nhiên liệu còn có thể dẫn đến sự hư hỏng sớm của các bộ phận như: ống cấp, bơm nhiên liệu và bộ điều tiết nhiên liệu.

Sự nở ra do quá trình oxy hóa của ethanol trong nhiên liệu cũng có thể ảnh hưởng đến lượng khí thải.

Người Việt cần được khuyến cáo?

Theo thống kê, cả nước hiện có hơn 3 triệu ô tô và khoảng 35 triệu xe gắn máy đang lưu thông. Nếu tính số đầu phương tiện với tỷ lệ dân số ở độ tuổi từ trưởng thành trở lên thì gần như ai cũng sở hữu ít nhất một loại phương tiện sử dụng nhiên liệu. Chính vì thế, thông tin bán rộng rãi loại xăng sinh học E5 và tiến tới là E10 (năm 2019) để thay thế xăng A92 khiến dư luận không khỏi xôn xao, bàn tán.

Thực tế, lợi ích của việc sử dụng nhiên liệu ethanol là không phải bàn cãi bởi hiệu quả kinh tế, ít tác hại đến môi trường. Tuy nhiên, dù đến nay các chuyên gia vẫn khẳng định không có vấn đề gì về kỹ thuật đối với động cơ khi dùng xăng E5 hay sử dụng lẫn xăng E5 với xăng truyền thống nhưng không ít người dân vẫn lưỡng lự khi đứng trước sự lựa chọn.

Đây cũng dễ hiểu bởi đây là loại nhiên liệu hoàn toàn mới. Người dân cũng chưa hiểu rõ chất lượng của xăng E5 nói riêng cũng như nhiên liệu sinh học nói chung. Cho đến nay, những thông tin cụ thể, có độ xác tín cao về loại xăng này cũng chưa nhiều. Vì thế, không thể "bắt" người tiêu dùng mang khối tài sản có giá trị của mình ra làm vật thí nghiệm.

Trong sổ tay hướng dẫn sử dụng, các hãng xe đều có những khuyến cáo về loại nhiên liệu phù hợp với động cơ. Tuy nhiên, đến nay, sau nhiều tuyên bố qua các kênh truyền thông về lợi ích của xăng E5 thì tuyệt nhiên chưa thấy các doanh nghiệp xăng dầu cũng như hãng sản xuất ô tô - xe máy khuyến cáo cho người tiêu dùng biết, nhiên liệu ethanol phù hợp với loại động cơ nào, kết quả thử nghiệm trên các loại động cơ khác nhau ra sao?

Thậm chí, ngay cả các doanh nghiệp sản xuất ô tô - xe máy cũng rất thận trọng khi xác định loại nhiên liệu này có ảnh hưởng đến các đời xe do mình sản xuất trong các thời kỳ khác nhau hay không? Lý do đơn giản bởi ở nhiều mẫu xe trước đây khi được sản xuất trên thị trường chưa có loại nhiên liệu ethanol nên chưa thể đưa ra khuyến cáo về loại nhiên liệu đó.

Thực tế này hoàn toàn khác với nhiều quốc gia đã đi trước chúng ta hàng chục năm trong việc bán nhiên liệu sinh học, thậm chí đã sử dụng xăng E10, E20… Ở nhiều quốc gia, các cơ quan, doanh nghiệp có liên quan thường chủ động cung cấp thông tin và có những phân tích tác động, khuyến cáo rất cụ thể, chi tiết đối với từng loại xe, đời xe khi dùng xăng sinh học, tỷ lệ và thành phần phối trộn ra sao.

Vì thế, để đảm bảo an toàn cho người sử dụng, nhất là ở Việt Nam lượng xe cũ khá nhiều, các cơ quan quản lý cần có nghiên cứu và thử nghiệm loại xăng này trên các dòng xe cũ, từ đó đưa ra câu trả lời đủ sức thuyết phục về tác động của xăng ethanol đối với các loại xe, dòng xe khác nhau. Khi đó, vừa giúp người dùng phương tiện yên tâm sử dụng xăng ethanol, vừa tránh được những thiệt hại không mong muốn (nếu có).

Tổng hợp