An toàn giao thông đường sắt: Vì sao barie tự động mở khi tàu chưa qua?

Trong khoảng 5 phút sau khi cảm biến phát hiện tàu tới, nếu tàu chưa di chuyển qua đường ngang, hệ thống barie sẽ tự động mở, tiềm ẩn nguy cơ tai nạn.

Sáng ngày 25/3, tại trụ sở Cục Cảnh sát giao thông (CSGT) – Bộ Công an đã diễn ra Hội nghị sơ kết công tác phối hợp bảo đảm trật tự an toàn giao thông (ATGT) đường sắt giữa Cục CSGT, Cục Đường sắt Việt Nam và Tổng công ty Đường sắt Việt Nam. 

Hội nghị đã thảo luận về những vấn đề nổi cộm trong thời gian qua, trong đó có tình trạng barie đường sắt bất ngờ bật mở khi tàu chưa qua, tiềm ẩn nguy cơ tai nạn giao thông.

Vì sao barie đường sắt bật mở bất thường?

Liên quan đến các sự cố barie tự động mở khi tàu chưa qua, ông Phan Quốc Anh - Phó Tổng giám đốc Tổng công ty Đường sắt Việt Nam - cho biết nguyên nhân chủ yếu là do những chuyến tàu chạy bất thường.

Theo quy trình vận hành, khi tàu di chuyển đến gần đường ngang, cảm biến phát hiện tàu sẽ kích hoạt hệ thống cảnh báo, đồng thời tự động đóng barie để đảm bảo an toàn.

Tuy nhiên, nếu tàu không di chuyển qua đường ngang trong vòng 5 phút sau khi cảm biến kích hoạt, hệ thống sẽ tự động mở barie trở lại, dẫn đến những tình huống nguy hiểm.

Một ví dụ điển hình xảy ra vào ngày 22/3 tại Km23+050 (xã Dũng Tiến, huyện Thường Tín, Hà Nội). Lúc hơn 11h, tàu H2313 khi đến gần đường ngang có người gác tại Km21+900 thì gặp sự cố khiến đoàn tàu phải dừng lại khoảng 4 phút. 

Trong thời gian đó, tàu đã kích hoạt cảm biến tại Km21+650, khiến barie tại Km23+050 tự động hạ xuống. Tuy nhiên, do tàu dừng quá 5 phút trước khi đến đường ngang, hệ thống tự động mở barie dù tàu vẫn chưa đi qua.

Sự cố này làm dấy lên lo ngại về mức độ an toàn của hệ thống điều khiển barie tự động. Ông Quốc Anh cho biết, để khắc phục tình trạng này, ngành đường sắt có thể lắp đặt thêm cảm biến bổ sung để đảm bảo barie chỉ mở khi tàu đã thực sự đi qua, hoặc bố trí thêm nhân sự tại các điểm giao cắt có nguy cơ cao.

Việc barie đường sắt tự động bật mở đã gây ra nhiều vụ tai nạn và sự cố đáng tiếc.Vào ngày 19/3, trên tuyến đường sắt Hà Nội – Lạng Sơn (đoạn qua xã Hương Lạc, huyện Lạng Giang, tỉnh Lạng Sơn), một ô tô con đang dừng chờ tàu thì barie đột ngột mở. 

Tưởng rằng tàu đã đi qua, tài xế điều khiển xe qua đường ray thì bất ngờ bị một đầu máy sửa chữa đường sắt đâm ngang hông, đẩy xe đi khoảng 10m.

Tai nạn giao thông đường sắt giảm nhưng vẫn tiềm ẩn nguy cơ

Dù vẫn còn những sự cố đáng lo ngại, nhưng theo báo cáo của Cục CSGT tại hội nghị, tình hình tai nạn giao thông đường sắt trong quý I/2025 đã có những chuyển biến tích cực.

Thượng tá Tô Quang Minh - Trưởng phòng Hướng dẫn tuần tra, kiểm soát giao thông đường bộ, đường sắt (Cục CSGT) - cho biết tính đến ngày 23/3, cả nước xảy ra 18 vụ tai nạn đường sắt, làm 13 người chết và 6 người bị thương. 

So với cùng kỳ năm 2024, tai nạn đường sắt đã giảm 19 vụ (tương đương 51,35%), số người chết giảm 14 người (51,8%) và số người bị thương giảm 5 người (45,4%). Đây là tín hiệu đáng mừng, cho thấy ý thức của người dân khi tham gia giao thông đã được nâng cao.

Tuy nhiên, nguyên nhân chính dẫn đến các vụ tai nạn vẫn là do sự chủ quan của người dân và tài xế khi đi qua đường ngang. Nhiều người không tuân thủ tín hiệu cảnh báo, cố tình vượt đường ray khi tàu sắp đến, hoặc di chuyển qua các lối đi tự mở không có gác chắn.

Một vụ tai nạn nghiêm trọng xảy ra vào ngày 1/3 tại Km358+490 (huyện Vũ Quang, Hà Tĩnh), khi một ô tô tải va chạm với tàu chở hàng. Cú va chạm khiến lái tàu bị thương, đầu máy và hai toa tàu bị bung ra khỏi đường ray, gây ách tắc tuyến đường sắt Hà Nội - TP.HCM suốt 25 giờ và thiệt hại lên đến 1,1 tỷ đồng.

Ngoài ra, hệ thống cảnh báo đường ngang (chuông điện, đèn tín hiệu, biển báo) vẫn còn nhiều bất cập, chưa đáp ứng được yêu cầu thực tế. Một số địa phương cũng chưa thực hiện tốt việc xử lý các lối đi tự mở, khiến nguy cơ tai nạn vẫn hiện hữu.