Granit Xhaka đã chuyển đến Bayer Leverkusen sau 7 năm đầy biến động tại sân Emirates. Cầu thủ người Thụy Sĩ đã trải qua nhiều thăng trầm nhưng ra đi trong sự yêu mến của người hâm mộ CLB.
Xét về những tranh cãi xung quanh Xhaka tại Arsenal, có lẽ việc anh ra đi là hợp lý. Ở tuổi 30, trong năm cuối hợp đồng, không thể phủ nhận rằng đây là thời điểm thích hợp để tìm bến đỗ mới. Nhưng chắc chắn là anh sẽ được nhớ đến.
Hiếm ai có thể dự đoán rằng một cầu thủ từng bị các CĐV của mình la ó và bị tước băng đội trưởng ba năm rưỡi trước đây sẽ một ngày nào đó ra đi trong sự tiếc nuối. Chuyện này vẫn còn khó tin vào tháng 1 năm ngoái, khi anh bị chỉ trích vì chiếc thẻ đỏ trong trận đấu với Liverpool.
Pha thẻ đỏ tại Anfield, sau một pha phạm lỗi với Diogo Jota, là lần thứ năm Xhaka nhận thẻ đỏ trong màu áo Arsenal và đây dường như là bằng chứng cho việc anh chưa bao giờ thực sự thay đổi. Nhưng, trong một buổi chiều cảm xúc tại sân Emirates trong trận đấu cuối cùng của mùa giải với Wolves, những người hâm mộ trước đây từng nghi ngờ Xhaka nay đã hát tên anh.
"Tôi không có gì ngoài tình yêu thương dành cho các bạn" Xhaka nói, tình cảm anh dành cho CLB đã được thể hiện bằng một màn trình diễn xuất sắc trong vai trò số 8 cánh trái, ghi được hai bàn thắng - nâng tổng số bàn thắng của Xhaka trong mùa giải lên con số 7 - và anh đã tỏa sáng trong vai trò mới - số 8 ở cánh trái, điều mà cuối cùng đã thay đổi sự nghiệp của anh tại Arsenal.
Tất nhiên, Mikel Arteta đã tin tưởng vào Xhaka ngay từ khi ông được bổ nhiệm làm HLV tại sân Emirates vào tháng 12 năm 2019, thuyết phục anh từ chối chuyển tới Hertha Berlin vào giữa mùa giải. Nhưng chính sự điều chỉnh vị trí thi đấu trong đội hình đã tạo điều kiện cho sự thăng hoa của anh.
Trong suốt nhiều năm, Xhaka đã hoạt động như 1 tiền vệ trung tâm, nơi mà anh thiếu tốc độ hoặc sự mạnh mẽ cần có ở vị trí này như Thomas Partey, người sau đó đã thay thế anh ở vị trí đó, hoặc Declan Rice của West Ham, người có thể sẽ trở thành ngôi sao đảm nhận vai trò đó, Xhaka thường xuyên dễ bị các cầu thủ đối phương tấn công, dễ dàng bộc lộ điểm yếu của bản thân.
Arteta, tìm kiếm một giải pháp cho vấn đề này cũng như là một cách khác để tận dụng những phẩm chất của Xhaka trong khâu cầm bóng, đã thử đẩy anh đá cao hơn trong nửa cuối mùa giải 2021/22.
"Đôi khi, bạn phải đưa cầu thủ ra khỏi vùng an toàn của họ và mở ra một cánh cửa khác để khám phá cách đội bóng sẽ phản ứng với điều đó, và đối thủ sẽ làm gì," ông giải thích.
Ban đầu, cầu thủ người Thụy Sĩ dường như không phù hợp với vị trí mới này, nhưng đến cuối mùa giải, Arteta đã thấy đủ để thuyết phục để Xhaka tỏa sáng ở vị trí đó và điều đó đã được chứng minh.
Trong chiến dịch cạnh tranh chức vô địch của Arsenal, vượt xa cả những kỳ vọng của mùa giải trước, Xhaka đã ra sân trong tất cả trận đấu ngoại trừ hai trận, đóng góp tổng cộng 14 bàn thắng và kiến tạo, đồng thời mang đến một chiều sâu mới cho lối chơi tấn công của đội bóng.
Điều đó chứng tỏ khả năng huấn luyện của Arteta khi ông có thể thuyết phục một cầu thủ đang bước vào tuổi 30 thay đổi cách thi đấu như vậy. Nhưng điều đó cũng nói lên tính chuyên nghiệp và khả năng thích nghi của chính Xhaka. "Anh ta sẵn lòng thay đổi, cải thiện liên tục," Arteta nói.
Huấn luyện viên Arsenal không phải là người đầu tiên đánh giá cao anh.
Arsene Wenger, người đã đưa anh đến Arsenal từ Borussia Monchengladbach, đã sử dụng anh nhiều hơn bất kỳ cầu thủ nào khác trong hai mùa giải cuối cùng ông làm HLV. Trong khi đó, Unai Emery đã đưa anh lên làm trở thành đội trưởng, dù chỉ trong một thời gian ngắn.
"Thực tế là các huấn luyện viên Arsenal liên tục lựa chọn Xhaka và việc đưa Granit vào đội hình chính ngay khi khỏe mạnh đã cho thấy anh ta là một cầu thủ giỏi," nhận xét của chuyên gia Sky Sports, Jamie Carragher.
Thực tế, kể từ khi ra mắt vào tháng 8 năm 2016, chỉ có bốn cầu thủ ngoại trừ Xhaka là Harry Kane, Wilfried Zaha, Cesar Azpilicueta và James Ward-Prowse đã thi đấu nhiều phút hơn ở Premier League.
Sự bền bỉ của Xhaka được thể hiện ở việc anh đã thi đấu nhiều trận Premier League hơn so với Cesc Fabregas hoặc Freddie Ljungberg, và mặc dù chàng cầu thủ người Thụy Sĩ không có tầm ảnh hưởng lớn bằng 2 huyền thoại kể trên, không ai có thể phủ nhận vai trò quan trọng của anh như một đội trưởng.
Wenger đã ca ngợi những phẩm chất lãnh đạo đó của Xhaka chỉ vài tuần sau khi anh đến câu lạc bộ vào năm 2016 và chúng càng trở nên rõ ràng hơn khi Arteta bắt đầu trẻ hóa đội hình.
"Chúng tôi là 1 đội bóng rất trẻ" Xhaka nói trong bộ phim tài liệu All or Nothing. "Nhiệm vụ của chúng tôi - những cầu thủ có kinh nghiệm, là đưa cho những cầu thủ trẻ thật nhiều lời khuyên và nói với họ rằng việc chơi bóng không hề dễ dàng, bởi vì bạn cần phải làm việc và cố gắng rất nhiều."
Anh đã đóng vai trò quan trọng trong việc giúp Arteta duy trì quy củ trong CLB, sẵn lòng chỉ trích cũng như động viên đồng đội của mình, như anh đã làm sau thất bại đắt giá của Arsenal trước Newcastle mùa trước. "Không quan trọng tuổi tác," anh nói. "Nếu ai đó không sẵn sàng cho trận đấu này, thì hãy ở nhà."
Những ý kiến đấy đã được nhiều người coi là nghiêm khắc vào thời điểm đó, nhưng hãy nhìn vào cách những người đồng đội trẻ tuổi của anh đã phản ứng trong mùa giải này, sự tiến bộ của họ được đúc kết lại bằng chiến thắng quyết định 2-0 trước Newcastle vào tháng 5 tại chính sân vận động mà họ đã chịu thất bại một năm trước đó.
"Đối với những cầu thủ trẻ như tôi và Bukayo [Saka], có một đồng đội như Xhaka là rất quan trọng," Gabriel Martinelli nói về Xhaka. "Bạn có thể thấy anh ấy dành rất nhiều tâm huyết cho đội. Xhaka chắc chắn là một trong những đội trưởng xuất sắc của chúng tôi."
Sự quan trọng của Xhaka có thể được thấy cả trong và ngoài sân, và mặc dù Xhaka còn nhiều điều còn phải cải thiện, Arteta đủ thông minh để nhận ra Arsenal sẽ mất đi những gì khi anh không có mặt.
Việc họ chỉ thắng một trong bốn trận đấu cuối cùng ở Premier League mà không có anh - và ngay cả chiến thắng trước Bournemouth vào tháng 3 cũng là 1 chiến thắng nhọc nhằn và được định đoạt ở những giây cuối cùng.
Gần đây hơn, trận hòa 3-3 với Southampton là 1 trận đấu nữa mà Arsenal khao khát sự kinh nghiệm và sự ổn định ở tuyến giữa của Xhaka.
Có thể sẽ có những người cho rằng Arsenal đã phải dựa dẫm vào sự hiện diện của một cầu thủ mà trước đây đã thể hiện sự dễ nổi nóng và thiếu tính kỷ luật, chuyên nghiệp.
Nhưng những HLV của Xhaka sẽ nói với bạn rằng Xhaka có rất nhiều giá trị tiềm ẩn bên trong, và sự thăng hoa của anh trong 18 tháng qua đã cho phép anh cuối cùng có cơ hội thể hiện điều đó. Anh đã ra đi trong tâm thế ngẩng cao đầu, để lại 1 khoảng trống to lớn cả trong và ngoài sân mà rất khó có thể lấp vào.
Nguyệt Minh
